فصلنامه نقد، تحلیل و زیبایی شناسی متون
بررسی سی غزلِ بیدل دهلوی از منظر علم معانی( اطناب)
بررسی سی غزلِ بیدل دهلوی از منظر علم معانی( اطناب)

نصرت اله خاکیان

دوره 6، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 97-115

چکیده
  علم معانی چگونگی تناسب سخن، با مقتضای حال و مقام گوینده، مخاطب، مکان، موضوع و نوع ادبی را بررسی و ارزیابی می‌کند. این دانش، از معانی ثانویۀ جمله ها بحث و یک زبان را به همان زبان ترجمه می کند؛ یعنی معنی ...  بیشتر
متناقض نمایی ( پارادوکس) در اشعار مهدی اخوان ثالث
متناقض نمایی ( پارادوکس) در اشعار مهدی اخوان ثالث

نرگس پاکزاد؛ مریم کمالی؛ خدابخش اسداللهی

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 30-50

چکیده
  متناقضنمایی، یکی از شگردهای زبانی است که باعث آشناییزدایی در کلام و برجستگی آن میشود. این ترفند ادبی، از موضوعاتی است که در شعرمعاصر فارسی، به ویژه شعر اخوان ثالث کمتر به آن پرداخته شده است. در مقاله حاضر ...  بیشتر
واکاوی مؤلفه‌های بیداری اسلامی در شعر سعید معتوق
واکاوی مؤلفه‌های بیداری اسلامی در شعر سعید معتوق

مهوش حیاتی؛ رسول بلاوی؛ محمد جواد پورعابد؛ علی خضری

دوره 6، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 51-72

چکیده
  شاعران معاصر برخی از سروده‌های خود را به مبحث بیداری اسلامی اختصاص داده‌اند و یکی از مسائلی که امروزه سطح گسترده‌ایی از فضای جهانی بخصوص کشورها و جوامع اسلامی به آن توجه ویژ‌ه‌ای دارند، شناخت دقیق ...  بیشتر
مطالعه و بررسی تکرار آوایی کامل (بخشی از توازن واژگانی) در ساختار اشعار ناصر کشاورز
مطالعه و بررسی تکرار آوایی کامل (بخشی از توازن واژگانی) در ساختار اشعار ناصر کشاورز

سایه صلاح‌زاده؛ فاضل عباس زاده

دوره 5، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 43-68

چکیده
  چکیدهساختارگرایان بر این عقیده‌اند که پایه و اساس شعر، ساختار آن است و ساختار را مجموعه ارتباط متقابل اجزا و عناصر تشکیل دهنده‌ی یک کل تلقی می‌کنند. آنان معتقدند که اجزای کلی یک متن از سه حیطه‌ی توازن ...  بیشتر
بررسی عوامل غرابت صنعت تشبیه در دیوان عبدالواسع جَبَلی
بررسی عوامل غرابت صنعت تشبیه در دیوان عبدالواسع جَبَلی

لیلا امیری؛ زهرا ریاحی زمین

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 36-51

چکیده
  عبدالواسع جبلی از شاعران قرن ششم هجری است که اکثریت محققان او را در تغییر سبک شعر فارسی از خراسانی به عراقی سهیم دانسته­اند. این مقاله بر آن است تا عوامل غرابت صنعت تشبیه را در دیوان او با روش تحقیق کیفی، ...  بیشتر
بررسی موسیقی بیرونی و کناری اشعار حسرت همدانی
بررسی موسیقی بیرونی و کناری اشعار حسرت همدانی

رحیم سلامت آذر

دوره 5، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 89-118

چکیده
     تدوین فرهنگ تاریخی عروض شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن یک وزن و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از اوزان عروضی را به دقت ...  بیشتر
بررسی موسیقی شعر دیوان عمعق بخاری
بررسی موسیقی شعر دیوان عمعق بخاری

موسی کرمی؛ عبدالعظیم زارهشی

دوره 4، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 4-32

چکیده
  راز ماندگاری سخن منظوم را باید درابعاد متعدد و با رویکردهای مختلف مورد واکاوی قرار داد. یکی از این ابعاد، بررسی «موسیقی شعر» با رویکرد زیبا شناختی است. از شاخه­های موسیقی شعر، موسیقی درونی و معنوی ...  بیشتر
بحثی در جایگاه طبیعت در نوگرایی تصویری فاضل نظری
بحثی در جایگاه طبیعت در نوگرایی تصویری فاضل نظری

سهیلا ابراهیم زاده؛ راضیه آقازاده

دوره 3، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 48-69

چکیده
  شاعران نوجو و مبتکر،همواره هنر خویش را به نوجویی پیوند زده اند؛ چرا که بر این امر واقف بوده‌اند که هنر با ابتکار و نوجویی گره خورده است و تقلید و تکرار، مرگ هنر است. نوآوری عامل آشنایی‌زدایی و غرابت و ...  بیشتر
موسیقی کناری در رباعیات شیخ بهائی
موسیقی کناری در رباعیات شیخ بهائی

لیلا عدل پرور؛ زینب رحمانیان

دوره 3، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 91-108

چکیده
  موسیقی از ارکان مهم شعر است که باعث دلنشینی کلام می‌شود. موسیقی در شعر، جنبه‌های متفاوتی مانند موسیقی درونی، بیرونی وکناری دارد. یکی از عوامل زیبایی در شعر به ویژه قالب‌های کلاسیک استفاده بجا از موسیقی ...  بیشتر
کلان‌استعارة شناختی آزادی در اشعار شیرکو بیکه‌س
کلان‌استعارة شناختی آزادی در اشعار شیرکو بیکه‌س

صمد علی آقایی؛ وحید غلامی؛ صادق محمدی بلبلان آباد؛ عادل دست گشاده

دوره 3، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 95-113

چکیده
  از جمله نوین­ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می­باشد. کلان­استعاره­ها که برای درک آثار ادبی مورد نیاز هستند، از ساز و کارهای استعاره­های مفهومی در این نگرش بهره می­برند. در این ...  بیشتر
شاخصه‌های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب‌نامه
شاخصه‌های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب‌نامه

محمدرضا صالحی مازندرانی؛ سمیه شرونی

دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 4-26

چکیده
  بانوگشسب‌نامه منظومه‌ای حماسی است که موضوع آن شرح زندگی و دلاوری‌های بانوگشسب، دختر رستم است و تنها حماسه ملی ایران است که پهلوان بانویی قهرمان حماسه است. در پژوهش‌های علمی، تعیین ارزش واقعی یک اثر، ...  بیشتر
نمادگرایی در اشعار فروغ فرخزاد
نمادگرایی در اشعار فروغ فرخزاد

زینب رحمانیان؛ لیلا عدل پرور

دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 95-112

چکیده
  بررسی و کارکرد نمادپردازی در شعر فرخزاد و رویکرد او به نماد مسأله پژوهش حاضر است. نماد یکی از روش­های هنجارگریزی و آشنایی زدایی در شعر است. شاعر با این شیوه معنا و مفهومی را که برای خواننده تکراری است ...  بیشتر
جلوه های بدیع معنوی در دیوان رفیق اصفهانی
جلوه های بدیع معنوی در دیوان رفیق اصفهانی

لیلا عدل پرور

دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 113-132

چکیده
  بدیع از دیدگاه زیبایی­شناسی دانشی است که با آن زیبایی­های سخن آشکار می­شود. رفیق اصفهانی از شاعرانی است که صنایع معنوی بدیعی مورد توجّه وی بوده و برای زیبایی آفرینی و آراستن کلام خود در حد اعتدال ...  بیشتر
ردیف وکارکردهای آن در غزل های سلطان وَلَد
ردیف وکارکردهای آن در غزل های سلطان وَلَد

دکتر محمدامیر مشهدی؛ حسنیه نخعی؛ لیلا عبادی نژاد

دوره 2، شماره 3 ، آبان 1398، ، صفحه 64-80

چکیده
  ردیف یکی از عواملِ تأثیر گذار در زیبایی آفرینی، و از ارکانِ تشکیل دهندة موسیقیِ کناریِ شعر است که در شعرِ فارسی از جایگاهِ برجسته ای برخوردار است و شاعران پارسی سرا از دیرباز به کاربردِ ردیف، اهتمام داشته ...  بیشتر
بررسی موسیقی شعر در چهل اسرار
بررسی موسیقی شعر در چهل اسرار

سید علی اصغر طباطبایی نیا

دوره 2، شماره 3 ، آبان 1398، ، صفحه 107-126

چکیده
  تناسب و هماهنگی بین شاکله های شعری و گره خوردگی آن با محتوا و استفادۀ حداکثری از ظرفیّت ها و ظرافت های ادبی درگسترۀ وسیعی می تواند تصاویر احساسات را از «این نه آنی» به «این همانی» ارتقا دهد. ...  بیشتر
نگاهی مجمل با دیدی ساختارگرایانه بر نفثه‌المصدور زیدری
نگاهی مجمل با دیدی ساختارگرایانه بر نفثه‌المصدور زیدری

دکتر ابوالفضل غنی زاده

دوره 2، شماره 3 ، آبان 1398، ، صفحه 141-154

چکیده
  مأموریت ساختارگرایی در حوزۀ ادبیات، تجزیه‌وتحلیل نوشته، تفکیک آثار و انواع ادبی، بررسی مؤلفه‌های بیرونی تأثیرگذار در ظهور یک ژانر هنری است. طرفداران این مکتب قواعدی برای تشریع آثار نویسندگان معرفی ...  بیشتر
بررسی و مقایسه‌ی رابطة متقابل جهان‌نگری و صنایع بدیعی در اشعار سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی ( با استفاده از نظریّة ساختارگرایی تکوینی لوسین گولدمن)
بررسی و مقایسه‌ی رابطة متقابل جهان‌نگری و صنایع بدیعی در اشعار سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی ( با استفاده از نظریّة ساختارگرایی تکوینی لوسین گولدمن)

دکتر ساره تربیت؛ محمد عنایتی قادیکلایی

دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1397، ، صفحه 7-29

چکیده
  با مطالعه و بررسی آثاری که پیرامون نقد ادبی نگاشته شده‌اند، می‌توان دو رویکرد عمده را از یکدیگر متمایز کرد: در رویکرد اوّل، اثر و متن ادبی، تنها انعکاس­دهنده­ی ذهنیّت مؤلّف خویش دانسته شده و متن، ...  بیشتر
تیر گز و آب رز در داستان رستم و اسفندیار
تیر گز و آب رز در داستان رستم و اسفندیار

اصغر شهبازی

دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1397، ، صفحه 49-63

چکیده
  در داستان نبرد رستم و اسفندیار، دو ترکیب «تیر گز» و «آب رز»، پرسش‌ها و پاسخ‌های بسیاری را پدید آورده است. محققان تقریباً از چند منظر به این داستان و عناصر آن نگریسته‌ و تحلیل‌هایی ارائه نموده‌اند. ...  بیشتر