نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمدرضا نظری چروده ¹
• معصومه نظری چروده ²

¹ استادیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا، گیلان،آستارا،ایران

² استادیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا. گیلان ، آستارا ، ایران

چکیده

حکیم عمر خیّام نیشابوری از ریاضیدانان، ستاره­شناسان و شاعران بنام ایران در دورۀ سلجوقی است. گرچه پایگاه علمی خیّام برتر از جایگاه ادبی اوست، ولی آوازۀ وی بیشتر به واسطۀ سرودن رباعیّاتی است که در روزگار ما شهرت جهانی یافته است. رباعیّات خیّام را به اغلب زبان­های زندۀ دنیا ترجمه کرده­اند و ترجمۀ انگلیسی آن توسّط ادوارد فیتز جرالد در سال 1859 م. موجب شهرت او در مغرب زمین شده است. تأثیر رباعیّات خیّام بر ادبیّات جهان، او را به نماد فلسفۀ شرق و شاعر محبوب روشنفکران تبدیل کرده است. با اینکه شمار رباعیّات خیّام تا امروز به طور دقیق معلوم نشده است، امّا تأثیر خیّام در شعر فارسی چنان عمیق بوده که محقّقان را به وضع اصطلاح «اندیشۀ خیّامی» واداشته است. اندیشه­های خیّامی که مضامینی همچون اغتنام فرصت، خوشباشی و رندی فلسفی، حیرت و سرگشتگی در مقابل معمّای هستی، تأکید بر کوتاهی و گذر عمر و افسوس خوردن بر آن، و پناه بردن به بادۀ فراموشی را دربرمی­گیرد، در شعر معاصر فارسی و عربی نیز آشکار است. در تحقیق حاضر، این اندیشه­های فلسفی را در شعر عبدالوهّاب البیاتی، شاعر شیفتۀ خیّام، بررسی می­کنیم، آن را با شعر محمّدرضا شفیعی کدکنی که از منظر اندیشه­های خیّامی شباهت و ارتباط زیادی با البیاتی دارد، مقایسه کرده­ایم. نتایج این پژوهش که به شیوۀ تطبیقی و تفسیر محتوای آثار دو شاعر اجرا شده است نشان می­دهد که عمق اندیشۀ هر دو شاعر نسبت به خیّام بسیار کمتر است و درک فلسفی البیاتی نیز بر تفکّر شفیعی کدکنی رجحان دارد.

کلیدواژه‌ها

• ادبیّات تطبیقی
• فلسفۀ زندگی
• اندیشۀ خیّامی
• شفیعی کدکنی
• البیاتی

20.1001.1.26456478.1398.2.5.6.7

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Khayyam's Thoughts in the Poems of Mohammad Reza Shafi'i Kadkani and Abdul Wahhab al-Bayati

نویسندگان [English]

• Ahmadreza Nazari charvadeh ¹
• Masoumeh Nazari Charvadeh ²

¹ Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Astara Branch.gilan , astara , iran

² Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Astara Branch , gilan , astara, iran

چکیده [English]

Hakim Omar Khayyam mathematicians, astronomers and poets called Iran Seljuk period. Although the scientific base Khayyam literary position is superior, But his reputation further by writing quatrains that in today's global reputation. Rubaiyat have been translated into many languages, living And an English translation by Edward Fitzgerald in 1859 AD. Has brought her fame in the West. Rubaiyat impact on world literature, he has become a symbol of the philosophy of the East and poet intellectuals popular. Although exact numbers are not known Rubaiyat today, but the influence of Persian poetry of Khayyam was so profound that researchers called the situation "the idea Khayyami" trend. Khayyam thought that themes like Seizing the opportunity, Khvshbashy and Randy philosophical astonishment and perplexity to the mystery of existence, emphasizing the short and the passing of time and regret it, and will take refuge in forgetfulness Badە in contemporary Persian poetry and Arabic is clear. In the present study, the philosophical ideas in poetry Abdul Wahhab al-Bayati, love poet Omar Khayyam, look, it's the thought of Khayyam's poetry Mohammad Reza Shafi'i Kadkani that in terms of similarities and a lot to do with al-Bayati, have been compared. The results of this study the comparative approach and interpret the content of the poet's works have been carried out show that Khayyam is less than the depth of thought, both poet and understanding of the thinking of the philosophical al-Bayati Shafi'I preferred kadkani.

کلیدواژه‌ها [English]

• Comparative Literature
• Philosophy of life
• Death
• The idea Khayyami
• Shafi’i Kadkani
• al-Bayati