سنّت و نمود آن در شعر شفیعی کدکنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، آذربایجان غربی ،ماکو، ایران

2 دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد ، رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه ، آذربایجان غربی ، ارومیه، ایران.

چکیده

آشنایی عمیق و همه جانبه شفیعی کدکنی با ادب فارسی و تحقیق و تفحّص مستمر در متون و دیوان‌های شعری فارسی، سبب شده که نشانه های بارزی از تأثیر سنّت در شعر او دیده شود. این تأثیر در ابعاد ژرف ساختی و روساختی شعر او آشکار است، هم در زبان شعری شاعر دیده می‌شود و هم در تصویرپردازی شاعرانه و هم در معنا و محتوی و مضامین شعری. شیفتگی او به سنّت شعری فارسی، سبب شده که هر از گاهی عباراتی از این شاعران را در شعر خود آورده و در بافتی هنرمندانه، نو وکهنه را با هم درآمیزد. شاعر در بسیاری موارد ابیات و مصراع‌هایی از شاعران سنّتی را در شعر خود آورده وگاه واژگان و ترکیباتی را از آنان گرفته و در شعر خود ذکر کرده؛در برخی موارد، مضامین تکراری شاعران کلاسیک را در شعر خود وارد ساخته است.گاهی نیز تصویرهایی را از شاعران سنّتی و معاصر، آورده است. باورهای عامیانه و اشارات تاریخی و اساطیری نیز از دیگر نشانه های توجّه شفیعی به سنّت است. هدف ما در این  مقاله، بررسی همه جوانب این تأثیرپذیری و توجّه به سنّت است. برای این منظور همه‌ی موارد ذکر شده در شعر شفیعی مورد پژوهش قرار گرفت و نمودهایی از این تأثیرپذیری و گرایش به سنّت  را آوردیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Reflections of literary tradition in shafies poem

نویسندگان [English]

  • Yagob Norozi 1
  • Javad Khalili 2
1 Department of Persian Language and Literature, Mako Branch, Islamic Azad University, West Azarbaijan, Mako, Iran
2 Master's degree student, Persian language and literature, Urmia University, West Azarbaijan, Urmia, Iran.
چکیده [English]

Shafies profound knowledge about iranian classic literature and his continuous investigation on this literature cause a vast influnce from convention.this influnce is abvious in two dimention:deep structure and surface stracture.we can see influnce in poetic languge : idioms ,words and terms and in poetic imagery.as well as in themes,content and poetic motifs clear influnce of conventions.shafiei in a more instancs bring a distich and semistich from classic iranian poets.in some case loan a words,phrases and terms from themes and sometimes bring a them af classic poets in his poems.imagery is one of the other aspect that poet influnced by classic iranian poets.our purpose in this article debating about whole of this influnces imagery is one of the other aspect that poet influnced by classic iranian poets.shafii influnced by great iranina poets as khayyam,saadi,hafiz and molavi and in the contamprory ages affected by shamlu an akhavan in imagery and poetic language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • shafi kadkani
  • litarary tradition
  • words
  • theme
  • poetic imagery

مراجع

ابن خلف تبریزی،محمد حسین(1362) برهان قاطع،به اهتمام محمد معین ،تهران:امیرکبیر
ابوالفضل بیهقی(1380) تاریخ بیهقی،بر اساس نسخه ر فیاض،مقدمه و توضیحات از منوچهر دانش پژوه، تهران:انتشارات هیرمند
انوری ابیوردی،علی بن محمد(1337)دیوان اشعار،به کوشش سعید نفیسی،تهران:چاپخانه پیروز
بامدادی محمد ،فاطمه مدرسی(1388)«نگاهی به اثرپذیری اشعار شفیعی کدکنی از آثار قدما»، نشریه ادب پژوهی،زمستان 1388،دوره3،شماره10، صفحات 108-83
بریان، بریور(1365)، گرفتگی های ماه و خورشید ، ترجمة محسن مدیر شانه چی ، مشهد .
پورنامداران، تقی(1377) آوازباد و باران، تهران: نشر چشمه.
جامی،(1336)نفحات الانس‌ ، چاپ مهدى توحیدى‌پور، تهران. کتابفروشى سعدى .
حافظ شیرازی(1366) دیوان غزلیات،به کوشش خلیل خطیب رهبر ،تهران: انتشارات صفی علیشاه.
حاکمی، اسماعیل(1377) برگزیده اشعار رودکی و منوچهری ، تهران: ناشر اساطیر .
خاقانی شروانی(1385) دیوان،به کوشش ضیاءالدین سجادی ،تهران: انتشارات زوار.
خیام نیشابوری(1385) دیوان رباعیات، به کوشش عباس عطاری،تهران: نشر آسیم.
دبیر سیاقی،محمد،(1374) پیشاهنگان شعر فارسی،تهران:مجموعه سخن پارسی،شرکت کتابهای جیبی.
رودکی،ابوعبدالله(1374) دیوان رودکی،منوچهر دانش پژوه،تهران: انتشارات توس.
سعدی شیرازی،مصلح الدین(1389) گلستان ، به اهتمام محمدعلی فروغی ،تهران،انتشارات امیرکبیر.
سعدی،مصلح بن عبدالله،(1362) کلیات سعدی،به تصحیح محمد علی فروغی،تهران:امیرکبیر .
شاملو،احمد(1382) مجموعه‌آثار(دفتر یکم شعرها) ،تهران:انتشارات نگاه.
شفیعی کدکنی،محمدرضا(1356) در کوچه باغ های نیشابور،تهران:توس.
شفیعی کدکنی،محمدرضا(1376) هزاره دوم آهوی کوهی،انتشارات سخن،تهران،1376.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1376) آیینه ای برای صداها، تهران: سخن.
شهریار،محمد حسین(1391) دیوان، چ چهل و یکم،تهران :انتشارات زرین.
عزیزیان یوسف و پورنامداریان، تقی(1393) «انعکاس فرهنگ و ادب کلاسیک در شعر محمدرضا شفیعی کدکنی»، مجله فنون ادبی، سال ششم، شماره1(پیاپی10)، بهار و تابستان، صفحات34-1.
عطار نیشابوری،(1346) تذکره الاولیاء،به تصحیح محمد استعلامی،تهران:زوّار.
فتوحی،محمود،(1377) «نقد شعر شفیعی»،کتاب ماه ادبیات و فلسفه،صفحات23-20 .
فرخی سیستانی(1382)گزیده سخن پارسی،بکوشش خلیل خطیب رهبر،تهران:  چاپ مروی .
معین،محمد(1380)،فرهنگ فارسی، ،تهران:امیرکبیر.
مولوی،جلال الدین محمد(1337)کلیات شمس،ج2،تهران:امیرکبیر.
مولوی،جلال الدین محمد بلخی( 1392)  مثنوی معنوی، تصحیح قوام االدین خرّمشاهی، تهران: دوستان.
ناصر خسرو،ابومعین حمیدالدین(1380) دیوان اشعار،به اهتمام سید نصرالله تقوی،تصحیح مجتبی مینوی،تهران: انتشارات معین.
نظامی گنجوی(1376) خسرو و شیرین ، به کوشش سعید حمیدیان، تهران:نشر قطره .
نیما یوشیج(1385) درباره هنر شعر و شاعری،به کوشش سیروس طاهباز ،تهران: انتشارات نگاه .
فصلنامه نقد، تحلیل و زیبایی شناسی متون
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 2
فروردین 1398
صفحه 153-175

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 بهمن 1397
  • تاریخ بازنگری: 16 اسفند 1397
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار