واکاوی مؤلفه‌های بیداری اسلامی در شعر سعید معتوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس

2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی - دانشگاه خلیج فارس- بوشهر

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس – بوشهر

چکیده

شاعران معاصر برخی از سروده‌های خود را به مبحث بیداری اسلامی اختصاص داده‌اند و یکی از مسائلی که امروزه سطح گسترده‌ایی از فضای جهانی بخصوص کشورها و جوامع اسلامی به آن توجه ویژ‌ه‌ای دارند، شناخت دقیق ابعاد مختلف جریان بیداری اسلامی به عنوان اندیشه‌ای نوپا که در دهه‌های اخیر مطرح شده است. سعید معتوق از شاعران نوظهور معاصریست که از شعر به عنوان گونۀ ادبی رسا جهت بیان اندیشه‌ها و عقاید خود و فراگیری بیداری اسلامی و نبوغ این بیداری به عنوان آرمانی والا در جامعۀ خود از مؤلفه‌های بسیار تاثیرگذار کمک گرفته -که مبتنی بر ارزش‌های اصیل و تبین هویت ملی، مسیر رسیدن ملت مسلمان را به سعادت اخروی هموار می‌کند. این پژوهش به این مسئله پاسخ می‌دهد که چه مؤلفه‌‌هایی در جهت تقویت همه جانبه جنبش بیداری درتاریخ تمدن اسلامی در شعر شاعر اماراتی سعید معتوق جریان دارد. برای واکاوی این مولفه‌ها از روش توصیفی تحلیلی و با استناد بر مطالعات کتابخانه‌ای و تکنیک تحلیل و تجزیه محتوا استفاده شده است و برای پاسخ به این مؤلفه‌ها در قدم اول مؤلفه‌های بیداری اسلامی در شعر سعید معتوق و در قدم دوم انواع راهکار‌ها و بارزترین آن‌ها تبین شده است. و در قدم سوم با بهره‌گیری از مضامینی همچون خدا محوری، وطن خواهی، تمجید شهادت طلبی، ستیز با ستم و ستم گر، بهره‌گیری از نماد و تلمیحات دینی طبق اشعار شاعر و اشارات او به آیات و روایات بیان شده است وتوانسته فضای سیاسی و اجتماعی ملّتش و کشور‌های اسلامی را در مسیر عبودیت و بیداری و تقویت عزم و ارادۀ آنها در مقابله با ستیز قاطع استعمارگران به خوبی به تصویر بکشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Research on the concepts of Islamic Awakening in saeed Matuq poems

نویسندگان [English]

  • Mahvash Hayati 1
  • rasoul balavi 2
  • Mohammad Javad Pourabed 3
  • ali khezri 3
1 Master student in Arabic language and literature, Persian Gulf University- Bushehr
2 Professor, department of Arabic language and literature, Persian Gulf University, Bushehr
3 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Persian Gulf University, Bushehr
چکیده [English]

contemporary poets Have devoted some of their poems to subject of Islamic Awakening. One of the issues that is being Considered globally and especially by the Islamic countries and societies is the accurate know edge of The dimentions of the Islamic Awakening as a new thought that has been brought up in recent decades. Said Matuq is amony the new and contemporary poets who has used poem as an expressive literary Genre to express his thoughts and ideas and to learn the Islamic Awakening as a valuable goal in his Society. He has used xeffective concepts which based Very on original values and explanation of national identity will smooth the way of Moslem people to eternal happiness or hereafter bliss. This research answers the guestion of which concepts exists in the Emirati poet Saeed Matuq which are positive for compre hensively streng thening of Awakening movement in the history of Islamic civilization. for this purpose the descriptive analytical method ased on he has been able to successfully reflect the political and social mood of his people and the other Islamic countries in the path to worship and awakening and anti-colonialism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • contemporary literature Islamic Awakening. Arabic poem
  • Saee
  • d Ma
  • tug
قرآن کریم
ابراهیمیان سعید آبادی معصومه(1392) «مولفه­های جنبش بیداری از منظر آیات و روایات» پایانامة کارشناسی ارشد دانشگاه آذربایجان دانشکدة الهیات، ایران.
اشکوری، عدنان، سعید زرمحمدی (1393 ش) «المظاهر الصحوة الإسلامیة فی آثار فاروق مسرحیة الخدیوی ودماء علی أستار الکعبة» جویدة مجلة إضاءات نقدیة (فصلیة محکمة)، العدد16: 96-69.
بایقوت اصغری، یوسف،(1395 )، «تحلیل انواع نماد در شعر نو» یازدهمین گردهمایی بین المللی انجمن ترویج و زبان و ادب فارسی .
حسینی خامنه، سید علی(26/6/1390). مراسم اجلاس بین المللی بیداری اسلامی[سخنرانی].
دارابی، علی(1399ش) «النهضة و فرآیند بیداری اسلامی در تونس؛ از اسلام­گرایی در مبارزه تا تجربه عملی حکومت داری» فصلنامه علمی مطالعات بیداری اسلامی، شماره 1: 139-111.
رسولیان آرانی، صدیقه، محبوبه مباشری، (1399ش) «درآمدی بر انواع و چگونگی کاربرد نماد در شعر دفاع مقدّس» ماهانۀ تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی، شماره:6 233-213.
سخنرانی­ها
شریف پور، عنایت الله علی حسن، ترابی (1394) ؛«وطن گرایی در شعر دفاع مقدّس» نشریه ادبیات پایداری، شماره 13: 183- 159.
محمدی، روح الله، (1391ش) «بررسی ظلم­ستیزی و عدالت­گستری در سیرة انبیاء از منظر قرآن کریم» فصلنامۀ قرآنی کوثر، شماره 45: 45-34.
محمودی، اعظم، (1398ش) «بررسی جنبش­های بیداری اسلامی با رویکرد آسیب شناسانه» فصلنامة علمی ترویجی مطالعات بیداری، شماره16: 135-113
معتوق، سعید، «دیوان الشارقة وقصائد أخری» الإمارات العربیـة المتحدة، دائرة الثقافة والإعلام، 2016م.
معتوق، سعید، «دیوان نأی حیاتی» الإمارات العربیة المتحدة، وزارة الثقافة والشباب وتنمة،2010 م.  
موسویان حمیده السادات(1389) «حبّ وطن از دیدگاه قرآن وسنت» پایان­نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه یزد دانشکدۀ الهیات میبد، ایران.
مهتدی، حسین، رسول، بلاوی (1393 ش) «بن­مایه­های شهادت در اشعار علامه سید محمد حسین فضل الله» مجلة علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی،  شماره 33: 143-119.
میر جلیلی، محمد، کمال صحرایی اردکانی، حمیده سادات موسویان، (1391 ش) ؛ «وطن دوستی از دیدگاه قرآن و روایات» فصلنامة علمی پژوهشی کتاب قیّم، شماره 5.: 35_7
نوروزی عبد الصاحب(1395ش) «بررسی و تحلیل ساختارو مضمون شعر عربی بیداری اسلامی(دهة شصتی­ها)» پایا­ن­نامۀ دکتری دانشگاه رازی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، ایران.