وطن در دیوان سیّد اشرف الدّین حسینی گیلانی(نسیم شمال)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

2 استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی،

چکیده

وطن، یکی از اصطلاحات و مضامین شعر شاعران وطن دوست است که از زمان شکل گیری شعر و ادب فارسی، مورد توجّه شاعران بوده است. در هر دوره ای از تاریخ یک ملّت، حوادثی بوجود می آید که مرز های آن ملّت، مورد تهدید بیگانگان قرار می گیرد. این تهدید می تواند، در زمینۀ سرمایه های ملّی، فرهنگی و... باشد. دوران مشروطه، دورانی است که دولت های بیگانه، چشم به غارت سرمایه های ملّی وطن ما دوخته اند. یکی از عوامل مؤثّر بیداری مردم در دوران مشروطه، شاعران بوده اند که با آوردن مضامینی چون وطن، در پاسداری و نگهبانی آن کوشیده اند. سیّد اشرف الدّین، شاعری است که در دیوان اشعار خود، بطور برجسته از زوایای مختلف، به مفهوم «وطن» پرداخته است و هدف از به کارگیری مفهوم وطن، بیداری و آگاهی مردم، عشق به وطن و پاسدای از ارزش های ملّی ـ میهنی است. با توجّه به اهمیّتی که مفهوم وطن در شعر فارسی دارد؛ نگارنده کوشیده است براساس تحلیل شعری نسیم شمال و همچنین یافته های موجود در این زمینه، به طور اجمالی به این موضوع بپردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Homeland in the court of Seyyed Ashraf al-Din Hosseini Gilani (Nasim Shomal)

نویسندگان [English]

  • Abbas salari 1
  • Ahmad Amiri khorasani 2
  • shokrollah Pouralkhas 3
1 Ph.d candidate, Department of Persian language and literature, Faculty of literature and humanities, Mohaghegh Ardebili university
2 Professor of Persian language and literature at Shahid Bahonar University of Kerman
3 Associate Professor university of mohaghegh Ardabil/ Department of Persian language and literature/ University of Mohaghegh Ardabili/ Ardabil/ Iran
چکیده [English]

Country is one of the terms and concepts which were paid attention to by patriotic poets from the beginning of Persian poetry and literature. There have been some events in each period of every nation which make the borders of that nation to be under threat by aliens. This threat can be in fields such as cultural and national values. Constitutional period in Iran was one of the period in which alien countries were looking forward to plunder the property and wealth of our country. Poets who tried to guard our country against aliens were one of the effective agents in awakening and awareness of people in Constitutional period. Sayed Ashrafaldin Gilani was one of them who notably tried to look into different aspects of "country" in his Divan. By using this term in his Divan, he wants to make people to be aware of negligence, to show his love to his country and to protect our national values. Since the term "country" has an important position in Persian poetry, the researcher through analysis of Nasim-e shomal'poetry and his knowledge in this field tried to have a brief and thorough look into it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian poem/poetry
  • Constitutional system
  • Sayed Ashrafaldin Gilani
  • Country
قرآن کریم
آجودانی، ماشاالله (1381)، یا مرگ یا تجدّد، چاپ اوّل، تهران: نشر اختران.
آژند، یعقوب (1388)، تجدّد ادبی در دورۀ مشروطه، تهران: نشر مؤسّسۀ انجمن قلم ایران.
انوری، اوحدالدّین محمّد (1364)، دیوان اشعار، به اهتمام محمّد تقی مدرّس رضوی، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
ایزد پناه، حمید (1380)، شاعران در اندوه ایران، چاپ اوّل، تهران: انتشارات توس. چاپ اوّل.
بصیری، محمّد صادق (1388)، سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیّات فارسی از آغاز تا عصر پهلوی، ج 1، کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
تقی زاده، حسن (1380)، سیاست و اجتماع در شعر عصر مشروطه، تهران: نشر دانشگاه تهران.  
داوری، رضا (1360)، ناسیونالیسم و انقلاب، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
دهخدا، علی اکبر (1377)، لغت نامه، چاپ دوم، تهران: مؤسّسۀ لغت نامۀ دهخدا.
زرّین کوب، عبد الحسین (1375)، روزگاران( از صفویّه تا عصر حاضر)، تهران: انتشارات علمی فرهنگی. 
سعدی، ابومحمّد مصلح الدّین (1385)،کلیّات سعدی، تصحیح محمّد علی فروغی، تهران: انتشارات هرمس.
سیف فرغانی، محمّد (1382)، دیوان اشعار، به تصحیح و مقدّمه ذبیح الله صفا، تهران: نشر فردوسی.
شفیعی کدکنی، محمّد رضا (1352)، «تلقّی قدما از وطن »، جلد دوم، تهران: مجّلۀ الفبا.
شمس الدّین، محمّد (1356)، دیوان حافظ، به تصحیح اکبر بهروز، تبریز: مؤسّسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
فرّخی سیستانی، ابوالحسن (1371)، دیوان اشعار، به کوشش محمّد دبیر سیاقی، تهران: انتشارات زوّار.
فردوسی، ابوالقاسم (1387)، شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ نهم، تهران: نشر قطره.
کاتم، ریچاردز (1372)، ناسیونالیسم و انقلاب، چاپ اوّل، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
محمّدی، حسنعلی (1379)، از بهار تا شهریار، ج1، تهران: نشر ارغنون .
ممتحن، حسینعلی (1368)، نهضت شعوبیّه، چاپ دوم، تهران: نشر باور داران.
منیب الرّحمن (1378)، شعر دورۀ مشروطه، مترجم، یعقوب آژند، چاپ اوّل، تهران: نشر روزگار.
مولانا، جلال الدّین محمّد بلخی (1390)، مثنوی معنوی، دفتر اوّل، شرح کریم زمانی، تهران: نشر اطّلاعات.
نسیم شمال (1375)، کلیّات نسیم شمال، مصحّح، احمد اداره چی گیلانی، تهران: نشر آگاه.