بررسی نمای هفتگانه‌ی عشق در رمان رئالیستی «شوهر آهوخانم» برپایه نظریه «مثلث عشق» اشتنبرگ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

رابرت اشتنبرگ روانشناس آمریکایی در سال 1987 نظریه مثلث عشق را مطرح کرد. او در این نظریه معتقد است اگر در رابطه‌ای سالم سه مؤلفه‌ی صمیمیت، عق و تعهد به طور مساوی جمع شود عشق متعالی و پایدار شکل می‌گیرد؛ امّا به ندرت این حالت رخ می‌دهد. رمان شوهر آهوخانم نوشته‌ی علی‌محمد افغانی، یکی از گزینه‌های ادبی، برای بررسی نظریه‌ی روانشناسانه‌ی مثلث عشقِ اشتنبرگ است. در این رمان، اگرچه محور داستان بر حول شخصیت سیدمیران می‌چرخد امّا واقعیت این است که در این اثر، آهو مهم‌ترین شخصیت و قهرمان داستان است و جریانات و حوادث رمان و دیگر شخصیت‌ها در سایه‌ی وجود او رنگ و معنا می‌یابد. در واقع نویسنده از زاویه‌ی دید احساسی و عاطفی آهو به عنوان مادر و همسر، داستان را روایت می‌کند و از منظر او سه مؤلفه‌ی مثلث اشتنبرگ را در برش‌های میانی رمان و عشق متعالی را در بخش‌پایانی به نمایش می‌گذارد. این پژوهش در یک گفتار و دو مقدمه در پاسخ به این سؤال پژوهش که آیا در این رمان طبق نظریه‌ی مثلث عشق اشتنبرگ انواع حالت‌های هفتگانه عشق ترسیم شده‌است؟ به‌شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی به این نتیجه می‌رسد که عشقِ جسمانی محض و وجود تک مؤلفه‌ی صمیمیت یا عشق و وجود تنها دو مؤلفه‌ی صمیمیت و اشتیاق رابطه‌ای زودگذر و ناپایدار را رقم می‌زند؛ مانند وقایعی که در رابطه‌ی سیدمیران و آهو و هما در اوایل و اواسط داستان اتفاق می‌اُفتد و امّا وجود سه مؤلفه‌ی صمیمیت، اشتیاق و تعهد بین سیدمیران و آهو در بخش پایانی، رابطه‌ای متعالی را شکل می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

xamining the Seven Aspects of Love in the Realist Novel "Husband of Ahokhanam" Based on the "love triangle" theory of Stenberg

نویسنده [English]

  • Neda Morad
PhD in Persian language and literature, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

, , affection and commitment are gathered equally, sublime and stable love will be formed; But this rarely happens. The novel "Husband of Ahokhanam" written by Ali-Mohammed Afghani is one of the literary options for examining the psychological theory of Stenberg's triangle of love. In this novel, although the axis of the story revolves around the character of Seyedmiran, the fact is that in this work, the deer is the most important character and hero of the story, and the events and events of the novel and other characters are colored in the shadow of his existence. It makes sense.
In fact, the author narrates the story from the emotional and emotional point of view of the deer as a mother and wife, and from her point of view, the three components of the Stenberg triangle in the middle sections of the novel and transcendental love in the final section. shows This research is in one speech and two introductions in response to the research question that according to the theory of Stenberg's triangle of love, seven types of love states have been drawn in this novel? In a descriptive-analytical way, it comes to the conclusion that pure physical love and the existence of a single component of intimacy or love and the existence of only two components of intimacy and passion make a fleeting and unstable relationship;

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mohammad Ali Afghani
  • Ahu Khanum's husband
  • love triangle
اشتنبرگ، رابرت ( 1396/ 1986 م ) قصّه عشق نگرشی تازه به روابط زن و مرد، بازگردان علی اصغر بهرامی، چاپ هفتم، تهران، نشر جوانه رشد: ص 157
 کوچکیان، طاهره ( 1389)،  عناصر زیباشناختی (آرایه ادبی) دو رمان سال­های ابری و شوهر آهوخانم، فصلنامه تخصصی پیک نور، سال اول، ش اول، تابستان: صص 160-123
افغانی، علی­محمد (1381) شوهر آهو خانم، چاپ سیزدهم، تهران: نشر جاویدان
رشیدی ظفر، محبوبه و سهیلا ترشیزی قسیمی و شیرین کوشکی و محمدعلی گذشتی (1399)، بررسی مؤلفه­های عشق در رمان سووشون براساس نظریه­ی مثلث عشق اشتنبرگ پژوهشنامه ادبیات داستانی دانشگاه رازی، دوره نهم، ش 1 : صص 60- 43
صادقی، مسعود و سیداحمد احمدی و فاطمه بهرامی و عذرا اعتمادی و پورسید سیدرضا (1392)،  بررسی تأثیر آموزش به شیوه تحلیل رفتار متقابل بر سبک­های عشق­ورزی زوجین فصلنامه­ پژوهش­های علوم شناختی و رفتاری، سال سوم، پاییز و زمستان 1392، ش 2 پیاپی 5: صص 71- 84
 کازرونی، جعفر ( 1373)، تلخیص و نقد آثار علی­محمد افغانی، چاپ اول، تهران: نشر سهیل
کوچکی، زهرا ( 1389) بررسی سیمای زن در رمان شوهرآهو خانم، نشریه اندیشه­های ادبی، دوره دوم 2( ش6)
مجد، امید و مجد، پروانه ( 1390) نظریه مثلث عشق اشتنبرگ و انطباق آن با عقاید سعدی مجله علوم اجتماعی. زن در فرهنگ و هنر، سال 90 دوره 2،  ش 4 صص 89- 81    
یزدانی، آذر (1400) معنی­شناسی شناختی مفهوم عشق در شوهر آهوخانم علی­محمد افغانی هفتمین همایش بین­المللی مطالعات زبان و ادبیات در جهان اسلام»، خانه فرهنگ مشارکتی ایران: تهران
یزدانی، آذر (1400) نگاهی به رمان شوهر آهوخانم با تکیه بر نقش شخصیت­های زن داستان هفتمین همایش بین­المللی مطالعات زبان و ادبیات در جهان اسلام»، خانه فرهنگ مشارکتی ایران: تهران